Restauratie van een blokschaaf

Een tijd geleden heb ik een oude blokschaaf van Nooitgedacht gekocht op de rommelmarkt. Volgens mij heb ik er twee euro voor betaald. Deze schaafjes kom je vaak tegen. Soms in ‘zo goed als nieuw’ staat, en soms (zoals deze) in zeer gebruikte staat. Zie hier mijn nieuwe aankoop (rechts) vergeleken met een nieuwere schaaf (links), ook van Nooitgedacht:

Twee Nooitgedacht blokschaafjes. Rechts de oudere schaaf dat een opknapbeurt nodig heeft.

Soms kom je gereedschap tegen dat oud is, maar niet veel gebruikt. Dit is een mooi voorbeeld van een oude schaaf dat ook veel gebruikt is. Hier zit dus veel geschiedenis in. Dat zie je terug in de staat van de schaaf. De onderkant was er slecht aan toe: door het vele gebruik op smalle lengtes hout is de schaaf hol geworden. De lengte van de beitel is ook heel erg kort.

Onderkant van de schaaf
Onderkant van de schaaf, hol versleten door gebruik
Onderdelen van de schaaf. Zie vooral de korte lengte van de beitel (rechts)

Dit is een schaaf waar zo veel mee gewerkt is, dat het zonde zou zijn om het niet naar een bruikbare staat te restaureren. Met een beetje moeite kan deze schaaf nog jaren mee.

Er zat een kleine barst in de zijkant van de schaaf. Waarschijnlijk omdat iemand de wig veel te hard de schaaf in heeft geslagen. Dit was eenvoudig te repareren door een beetje lijm in de barst te duwen en dan te klemmen.

Barstje van de schaaf repareren

Daarna heb ik de onderkant van de schaaf vlak geschaafd:

Onderkant vlak geschaafd

Omdat deze schaaf zo oud is, is de opening voor de beitel erg groot geworden (door slijtage). Dit maakt deze schaaf erg geschikt voor het ruw voorbewerken van hout omdat dikkere krullen door de grote opening passen. Ik heb daarom ook de beitel expres overdreven bol geslepen.  Hiermee kan je sneller veel hout weghalen voor het ruwere werk. Ik heb daarna alleen de verf resten verwijderd en een dun laagje lijnolie erop gesmeerd. Zo behoud ik de ‘patina’ en gevoel van de schaaf. Hier is jaren mee gewerkt en dat voel je. Het is een geweldig schaafje geworden.

Bol geslepen schaafbeitel
Gerestaureerde blokschaaf, in zeer bruikbare staat